Yeditepe Üniversitesi Öğrencilerinin Hava Trafik Kontrol Sistemi Dünya Birincisi Oldu!

Yeditepe Üniversitesi öğrencileri, kriz anlarında hava trafiğini saniyeler içinde yöneten yapay zekâ sistemiyle dünyanın zirvesine çıktı

Deprem, savaş ya da olumsuz hava koşulları gibi kriz anlarında hava sahalarını saniyeler içinde yeniden düzenleyebilen bir yapay zekâ sistemi geliştiren Yeditepe Üniversitesi öğrencileri, Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) inovasyon yarışmasında dünya birincisi oldu. Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen yarışmada “Yapay Zekâ Destekli Hava Trafik Kontrolörü Yönlendirme ve Destek Sistemi” adlı projeleriyle ödül kazanan öğrenciler, Türkiye’yi uluslararası arenada başarıyla temsil etti.

Manuel Karardan Akıllı Çözüme

Öğrenciler tarafından geliştirilen sistem, kulelerin kriz anlarında manuel olarak verdikleri kararları, kule ve uydu kaynaklı gerçek zamanlı verilerle destekliyor. Bu sayede uçakların iniş-kalkış düzeni saniyeler içinde optimize ediliyor; bekleme süresi, yakıt israfı ve güvenlik riskleri önemli ölçüde azalıyor.

“İkinci görüş (second opinion)” olarak adlandırılan sistem, uçak tipi, mesafe, hava durumu ve pist uygunluğu gibi parametreleri analiz ederek en uygun havalimanını belirliyor, gerektiğinde alternatif iniş alanları öneriyor.

Sistem, ICAO’nun 193 ülke arasından seçtiği finalistler içinde teknik yenilik ve toplumsal fayda kriterlerinde en yüksek puanı alarak birinci oldu. Bu başarı, Türk gençlerinin mühendislik, hukuk ve teknoloji disiplinlerini birleştirerek uluslararası ölçekte çözüm üretebileceğini kanıtladı.

“Hayallerimiz Büyük Olmalı”

Ödül alan öğrenciler Yeditepe Üniversitesi’nde çiçeklerle karşılandı. Üniversitede düzenlenen törende konuşan Kurucu ve Onursal Başkan Bedrettin Dalan, “Ülkemizin dünyada hak ettiği yeri alabilmesi, Atatürk’ün hedeflediği noktaya ulaşabilmesi için hayallerimizin büyük olması, çok çalışmamız ve üretmemiz gerekiyor. Gençlerimiz de genç akademisyenlerimiz de bilim, teknoloji ve yenilikte öncü olma hedefiyle gece gündüz laboratuvarlarda çalışıyor. Onlarla gurur duyuyoruz” dedi.

“Türk Gençleriyle Gurur Duyuyoruz”

Yeditepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman ise, “Öğrencilerimiz, Türk gençleri olarak dünyada bir ilki gerçekleştirdiler. Üniversitemiz ve ülkemiz adına gurur duyuyoruz. Biz her zaman onların yanında olmaya ve desteklemeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

“Takım Ruhu Başarıyı Getirdi”

Projeye akademik danışmanlık yapan Prof. Dr. Oğuz Bayat, Yeditepe’nin inovasyon modeline değinerek şunları söyledi:

“Kriz anlarında saniyeler kritik. Öğrencilerimizin geliştirdiği sistem, kulelerin kararlarını gerçek zamanlı verilerle güçlendirerek güvenliği ve operasyonel verimliliği artırmayı hedefliyor. Yeditepe Üniversitesi’nde fikirleri hangi aşamada olursa olsun destekliyor, olgunlaştırıyor ve dünyaya açıyoruz. Bu proje de genç mühendislerimiz için güçlü bir rol modeli oldu.”

Türkiye’de Pilot, Dünyada Yaygın Uygulama

Patent süreci başlatılan projenin ilk saha denemesi, ilgili kurumların izniyle Türkiye’de kriz senaryoları üzerinde yapılacak. İkinci aşamada sistem, kule yöneticisinin yanında destekleyici bir yapay zekâ birimi olarak konumlanacak. Olgunlaşma sürecinin ardından uluslararası entegrasyon hedefleniyor.

Ekip, “önce Türkiye’de uygulama” ilkesini benimsiyor. Uluslararası standartlara uyum ve mevcut sistemlerle entegrasyon için sektör firmalarıyla iş birlikleri planlanıyor. Sistem, yalnızca havacılıkta değil, afet yönetimi ve lojistik gibi farklı alanlarda da model oluşturacak.

Türk Gençlerinden Küresel Mesaj

Projenin doğuşu, 6 Şubat depremlerine dayanıyor. Takım lideri Umutcan Sürücü, Hatay Havalimanı’nın deprem sonrası uzun süre hizmet dışı kalmasının ardından, “kriz anlarında en güvenli yönlendirme nasıl sağlanabilir?” sorusuna yanıt ararken sistemin fikrini ortaya koydu.

Umutcan Sürücü, “Bu projeyle hem üniversitemizi hem ülkemizi gururlandırdık. Türk gençlerinin dünyada söz sahibi olabileceğini göstermek istedik,” derken; Nisa İpek Umur, “Sürdürülebilirlik ve karbon emisyonunun azaltılması projemizin önemli bileşenleri arasında. Bunu daha da geliştirip uluslararası standartlara taşımak istiyoruz,” dedi.

Ekibin mühendislik kanadında yer alan Yiğit Şen ise, “Kanada’daki finalde Türkiye delegasyonu ve Başkonsolosluğumuz bizi yalnız bırakmadı. Kendimizi memleketimizdeymişiz gibi hissettik. Aldığımız ödül sadece bizim değil, tüm Türkiye’nin başarısıdır,” sözleriyle duygularını paylaştı.

Yeditepe Üniversitesi’nin Montreal’de başlayan bu başarısı, yalnızca bir proje birinciliği değil; genç bilim insanlarının, mühendislerin ve hukukçuların aynı masa etrafında toplanarak dünyaya yön verebilecek çözümler üretebildiğinin de bir göstergesi.

Yeniliğin Kalbi: Yeditepe Ekosistemi

Yeditepe Üniversitesi, öğrenci fikirlerinin projeye ve ürüne dönüşmesini sağlayan güçlü bir ekosisteme sahip. Proje Yönetim Ofisi, Teknoloji Transfer Ofisi, ön kuluçka ve Teknopark yapıları entegre biçimde çalışıyor. Öğrenciler fikir aşamasından itibaren yarışmalar, patent başvuruları ve girişimcilik destekleriyle yönlendiriliyor.

Bugün Yeditepe’de TÜBİTAK destekli 63, TEKNOFEST ve bakanlık yarışmalarında yer alan 17 olmak üzere toplam 80 öğrenci projesi aktif olarak yürütülüyor.

Başarıda İmzası Olan Ekip:

Umutcan SÜRÜCÜ – Takım Lideri, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu, İşletme Yüksek Lisans öğrencisi
Nisa İpek UMUR – Yeditepe Üniversitesi Siyaset Bilimi & Uluslararası İlişkiler ve Hukuk ÇAP mezunu
Yiğit ŞEN – Yeditepe Üniversitesi Bilgisayar ve Endüstri Mühendisliği ÇAP 4. sınıf öğrencisi
Mehmet Mert TEZCAN – Bilgisayar Mühendisi, Veri Bilimi Yüksek Lisans Öğrencisi, Free University of Bozen-Bolzano
Mehmet Nurettin GEÇKİL – Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği mezunu, Telekomünikasyon Mühendisliği Yüksek Lisans Öğrencisi, Politecnico di Milano
Akademik Danışman: Prof. Dr. Oğuz BAYAT – Yeditepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı

Basın Toplantısı Fotoğraftakiler:

Soldan Sağa: Umutcan Sürücü - Prof. Dr. Oğuz Bayat - Prof. Dr. Mehmet Durman - Yiğit Şen - Bedrettin Dalan – Prof. Dr. Ece Ceylan Baba – Nisa İpek Umur
ICAO Fotoğraftakiler: Yiğit Şen – Umutcan Sürücü – Nisa İpek Umur - Mehmet Mert Tezcan – Mehmet Nurettin Geçkil