Türkiye’nin gündemini 2015 yılından bu yana meşgul eden Uber’in faaliyetleri, ilk kez akademik ve bilimsel açıdan Yeditepe Üniversitesi’nde incelendi
Yeditepe Üniversitesi, tüm dünyada şehir içi yolcu taşıma ve online aracılık faaliyeti yürüten ABD merkezli bir şirket olan “Uber”in faaliyetlerini bilimsel ve akademik açıdan tartışmak amacıyla “Hukuki Açıdan Uber ve Türkiye’deki Faaliyetleri” konulu konferans gerçekleştirdi.
Yeditepe Üniversitesi Küresel Eğitim ve Araştırmalar Merkezi’nce (KEKAM) düzenlenen konferansta konuşan Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nuray Ekşi, Uber’in Türkiye’deki faaliyetlerini San Fransisko’da kurulan Uber Inc. ve Hollanda’da kurulan Uber BV aracılığıyla gerçekleştirmesi nedeniyle konunun milletlerarası özel hukuk boyutuyla irdelenmesi gerektiğini söyledi.
Yurt Dışında Kurulan Şirketlerin Taksicilik Yapmasının Yasak Olması
Prof. Dr. Ekşi, Amerika Birleşik Devletleri’nde taksiciliğe ilişkin yasal düzenlemelerin 1920 yılında başladığını, ancak bu düzenlemelerin sorunları çözmede yetersiz kalması üzerine 2009 yılında Uber’in San Fransisko’da faaliyete başladığını anımsatarak Uber ile ilgili farklı ülkelerdeki uygulamaları ve Uber’e karşı açılmış davaları anlattı. Uber’in Türkiye’de taksicilik veya taksi taşımacılığında aracılık hizmeti verip veremeyeceği konusunda ise Prof. Dr. Ekşi, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın son dönem kararlarına da atıfta bulundu. Prof. Dr. Nuray Ekşi, Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükümleri uyarınca yabancı ülkelerde kurulan şirketlerin Türkiye’de taksi taşımacılığı yapamayacağını ve akıllı telefon uygulamasıyla taşımacılık veya aracılık hizmeti veremeyeceğini gerekçeleriyle açıkladı. Prof. Dr. Ekşi, “Sonuçta Uber’in ancak mevcut Türk yasalarına uygun olarak kurulması ve gerekli izinleri alması halinde Türkiye’de faaliyette bulunabileceği açıktır. Uber hakkında önümüzdeki dönemde hukukun birçok alanını ilgilendiren mevzuat ihlallerinden dolayı çok sayıda dava açılabilir” dedi.
İdari Para Cezası Öngörülebilir
Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Özlem Yenerer Çakmut da, Türkiye’de taşımacılık faaliyeti yapacak kişilerin ilgili mevzuat çerçevesinde başvuruda bulunarak yetki belgesi alması ve ardından faaliyetini gerçekleştirmesi gerektiğini ifade etti. Prof. Dr. Çakmut, “aksi halde yasadışı bir faaliyetin söz konusu olacağını, ancak bu duruma özgü bir suç tipi bulunmadığını, gerçekleştirilen fiilin haksızlık oluşturan bir kabahat olarak düzenlendiğini ve idari yaptırıma tabi olduğunu” kaydetti. Uber sisteminin kullanılması sonrasında özellikle kişilerin kişisel bilgilerinin Uber sistemine kaydedilmesi, depolanması ve kullanım sonrası da bu bilgilerin silinmemesi ya da başkaları tarafından ele geçirilmesi gibi durumların Türk Ceza Kanunu açısından ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurgulayan Çakmut, şöyle konuştu:
“Tüm bu durumların dışında Uber kullanan kişilere yönelik aracın şoförü tarafından gerçekleştirilecek herhangi bir hak ihlalinin de -dolandırıcılık, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma veya hakaret gibi- ayrıca cezalandırılacak fiiller olarak dikkate alınması gerekir.”
Rekabet Hukuku Kurallarına Uyulmalıdır
Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Muzaffer Eroğlu ise Uber’in faaliyetlerini Türk Ticaret Kanunu ve Rekabet Hukuku açısından değerlendirdi. İnternetin ticari hayatın merkezine yerleşmesi ile birlikte mal ve hizmet sunan çok sayıda küçük katılımcıyı bir araya getiren Uber ve benzeri platformların rekabet hukuku açısından da önemli sorunlar doğurduğuna dikkati çeken Dr. Eroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Uber’in faaliyetlerinin dünyadaki farklı ülkelerde dürüst rekabeti bozucu nitelikte kabul edildiğine ilişkin örnek yargı kararları mevcuttur. Türk hukuku açısından değerlendirildiğinde Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca Uber’in faaliyetleri Yargıtay kararları ışığında haksız rekabet olarak değerlendirilmesi gerekir. Uber, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun kapsamındadır ve Rekabet Kurumu’nun Uber hakkında inceleme yapma ve yaptırım uygulama yetkisi vardır. Uber’in birçok davranışı rekabet hukukuna aykırılık teşkil edebilir ve bu kapsamda Uber hakkında Rekabet Kurulu’na şikâyetler yapılması beklenir.”